Zwaluw

In een rij van aaneengesloten bebouwing verspringt de rooilijn plots om plaats te maken voor een langgerekt marktplein. De verspringing levert waardevolle hoekpercelen op. Andere perspectieven kunnen zich openen, zoals in de lengterichting van de straat. De hoekpanden kunnen meerdere voorgevels ontwikkelen. Zich richten naar de zon. Naar het leven op het plein. Aan de ene zijde werd deze potentie al lang ontwikkeld door een architecturaal historisch pand. Aan de andere zijde werd het niet echt begrepen en zijn er drie niet-waardevolle rijwoningen gebouwd, hun opzichtige wachtgevels stralen van de gemiste kansen. Ze worden versierd met advertenties om er toch nog wat betekenis aan te geven. De Stad Harelbeke besluit wijselijk de panden af te breken zodat ze kunnen plaatsmaken voor een doordacht hoekpand, een poort: iets stedelijk en ambitieus, iets dat de intrede in de stad markeert, maar tegelijk erkennend voor een context van versnipperde, kleinere omliggende bebouwing. De vele zwaluwen die in de afgebroken huizen vertoefden dienen ook terug een plaats te vinden.

Men wenst een aantal appartementen te bouwen. Ook iets voor de wagens; anderhalve standplaats per wooneenheid is de vraag. Ook stadsgroen. Het perceel versmalt naar achter toe, maar blijft wel doorlopen en doorlopen, tot het uiteindelijk met een smalle doorgang raakt aan de achterliggende, rustige straat.

Het grote, best wel stedelijke, volume wenst zich te verschalen zonder zichzelf te reduceren of weg te cijferen. Er worden een aantal bewerkingen uitgevoerd, handdrukken met de omgeving. Net als de omliggende gebouwen komt er een hellend dak, maar dan wat verknipt. Er zijn twee nokken met een kilgoot ertussen, het dak danst, want die lijnen volgen ook maar wat de vele schuine lijnen van het perceel. Het volume dat werd weggesneden, komt er tweemaal als dakkapel weer bij. De noklijn van de buur wordt opgezocht. De vrede bewaren.

Maar ook de gootlijn wordt opgezocht, met een geveldetail deze keer, dat het idee van een hoge plint insinueert. In het veld van baksteenpatronen -een verschillend patroon boven en onder de plintlijn- bevinden zich openingen. Ze hebben zowat het gemiddelde formaat van de omliggende gebouwen. De bovenste hebben een boogje, als een punt op het einde van een strofe. De opening zijn soms raam. Soms zijn ze terras, inpandig, met ook claustra opvullingen. Soms is de opening ook gewoon dichtgemaakt, iets dieperliggend. Boven de ramen aan de voorgevel: ronde bollen onder de goot, zwaluwen voeren modder aan, het broedseizoen is aangebroken.

De auto’s rijden een half niveau naar beneden tot onder het gebouw. Daar staan ze handig, en uit het zicht; de rest van het perceel blijft gevrijwaard voor groen. Half naar beneden bedoelt ook half naar boven: de eerste woonverdieping zit wat boven het straatniveau, wat het tumult van de drukke gewestweg al wat bemiddelt. Binnenkomen wordt geregeld in een rustige zijstraat, er zijn toch voorgevels genoeg. Een poort, een luifel en een pergola. Daarna ben je in de circulatie. Op elke verdieping worden appartementen met meerdere gevels getekend. De appartementen leggen zich in de breedte richting van het perceel, waardoor ze beter zicht en licht krijgen.

Het tiny house doet hetzelfde. Het kartelt. Het trekt zich terug, snijdt weg in haar volume en legt het ergens anders er terug weer bij. De compacte woning verspringt met halve niveaus, met een wenteltrap die overal wel eens stopt.

De marktkramers begonnen er weer vroeg aan. Groenten staan in afslag. De kip draait. Iemand heeft zakken met teveel prei aan het stuur van zijn fiets gehangen. Hij gaat de hoek om, langsheen de plint, langsheen mensen die reeds op het terras zitten, langsheen de poort en door het groen, naar het huis met de wenteltrap.