Ontwerpproces

Ons ontwerpproces is empathisch en iteratief. Dit betekent dat we eerst heel breed onderzoeken om dan in gezamenlijke overlegrondes gradueel te vernauwen tot een voorkeursscenario. Dit proces stelt ons in staat om heel onderbouwd en analytisch te ontwerpen. Tegelijk laat het toe om heel empathisch te ontwerpen. Dit ontwerpproces is immers gestoeld op veel communicatie en overleg, waardoor we de projecten werkelijk op maat van de ontwerpvraag en de bouwheer kunnen beantwoorden. Voor de bouwheer kan dit een grote ontzorging en betrokkenheid betekenen door de transparantie van het proces. De inzet van doorgedreven en duidelijke communicatie wordt doorgetrokken naar alle andere actoren in het bouwproces: diensten en stakeholders, studiepartners en uitvoerders.

Budget

Omdat een groot aandeel van onze activiteiten zich bevindt in de sector van particuliere renovaties, hebben we al ruimte ervaring met budgetprojecten en budgetcontrole. Architecturale kwaliteit en strenge budgetten zijn zeker te verenigen. Project ‘Weifelwand’ gebruikt een staal en glaswand die is opgebouwd uit betaalbare standaard L-profielen. Het dak wordt bekleed met OSB en de dakramen krijgen een witte MDF dagkant: eenvoudige en heel betaalbare materialen krijgen door afwerking en compositie een hogere waarde. In project 'Décollage' gebruiken we granitotegels als aanrecht, in plaats van ter plaatse gegoten granito: betaalbaar elegant.

Wij beschouwen vanaf de eerste schetsen het budget als een werkinstrument, net zoals plannen of maquettes dat ook zijn. Dit betekent dat we niet in het wilde weg tekenen en dromen en dan nadien de raming opmaken, bijna als een voldongen feit. De raming maken wij echter steeds parallel op met de plannen. Deze wordt bij elke kleine tussenstap geüpdatet en besproken met de bouwheer en eventuele andere betrokken partijen. Er wordt samen aan de slag gegaan, dingen worden goedkoper geconcipieerd om bijvoorbeeld meer budget naar andere bouwelementen te laten gaan. Varianten, zowel in concept als materialiteit worden uitgebreid samen onderzocht en overwogen. Er worden besparingskolommen of zelfbouwkolommen toegevoegd aan de raming. Verschillende planscenarios worden niet over dezelfde kam gescheerd, maar krijgen ook elk hun afzonderlijke raming.

Deze manier van werken stelt ons in staat om architecturale kwaliteit te garanderen voor elk budget. Technisch dienen alle aangereikte oplossingen sowieso in orde te zijn. En ruimtelijkheid en esthetiek zijn creatieve begrippen. Het is net in deze creativiteit, gekoppeld aan de geïntegreerde aanpak van het budget, dat we de garantie vinden van kwaliteitsvolle architectuur.
De ramingsprijzen worden gebaseerd op prijzen van gelijkaardige projecten (schaal, concept, locatie,…). Eventueel onbekende prijzen van heel specifieke ontwerpen, worden nog in voorontwerp geraamd samen met kanshebber uitvoerders. De prijzen worden aangevuld met een percentage onzekerheid én met een percentage vermoedelijke inflatie, gebaseerd op de ABEX-index, aangezien er tussen de eerste voorontwerpraming en de laatste aanbestedingsdossierraming een niet te verwaarlozen periode verstreken is...

In het uitvoeringsdossier wordt de budgetcontrole verder aangevuld met het heel precies verduidelijken van ‘inclusiviteiten’: wat wordt in bepaalde prijzen voorzien en wat niet. Dit vermijdt heel wat discussies en onduidelijkheden. Deze inclusiviteiten worden ook uitgebreid besproken in de aanbestedingsfase.
In de werffase worden vorderingsstaten en facturen van de aannemer gecontroleerd. Meer- of minwerken/prijzen worden steeds voor uitvoering gesignaleerd, besproken en afgewogen. Ook in deze fase vindt er open communicatie met alle betrokken partners plaats om eventuele varianten te overwegen, alternatieve details te bekijken. Dit vraagt een zeker engagement van ons en andere partijen. Maar we merken keer na keer dat deze werkwijze vruchten afwerpt.

Bureausamenstelling

Onze activiteiten als kantoor zijn divers, maar onze mensen op zich zijn gespecialiseerd. Om een dergelijk divers portfolio toch vakkundig aan te kunnen, hebben we twee cellen ontwikkeld. Een eerste cel is deze van de kleine projecten. Het betreft alle opdrachten met een complexiteit of schaal van een eengezinswoning. Concreet hebben we heel wat (voornamelijk particuliere) renovaties en nieuwbouwprojecten in ons portfolio. In deze cel worden ook de kunstinterventies en designprojecten uitgewerkt. Valérie en Cynthia die voltijds aan de slag zijn in deze cel hebben ondertussen een specifieke expertise opgebouwd om projecten van een dergelijke schaal tot een goed einde te brengen. De tweede cel is deze van de grote projecten. Het betreft opdrachten met een complexiteit die deze van een eengezinswoning overstijgt. Concreet hebben we heel wat haalbaarheidsstudies, herbestemmingsstudies en masterplans in deze cel. De architectuurprojecten zijn hier ook van een grotere schaal, ondermeer een meergezinswoning en een apart-hotel. Simon en Lien hebben binnen deze cel specifieke expertises opgebouwd. De opdeling in cellen laat toe om tegelijk te specialiseren als persoon en te verbreden als bedrijf.

Elk project krijgt een toegewezen bestuurder, een toegewezen projectarchitect (die ook als ‘single point of contact’ fungeert) en indien de schaal het toelaat, vast toegewezen medewerkers. De structuur is tegelijk horizontaal en verticaal, in die zin dat er natuurlijk verschillen zijn in verantwoordelijkheden en ervaringsniveaus, maar dat er tegelijk een open platform ontstaat waar iedereen mee vorm geeft aan het project. Op deze manier zetten we de juiste verantwoordelijkheden in op de juiste plek, maar ontstaat er ook een grote betrokkenheid van alle leden van het team.

Duurzaamheid

Duurzaamheid is meer dan cijfers alleen. Bij duurzaamheid wordt al snel vooral aan energiehuishouding gedacht. We denken meteen aan de vrij nauwe interpretatie van het woord duurzaamheid: de EPB-wetgeving die ons terecht vraagt BEN en passiefgebouwen te ontwerpen. Uiteraard is dit een bijzonder belangrijk deelaspect van het bouwproces waar de nodige aandacht aan besteed dient te worden.

Duurzaamheid betekent voor Marge echter meer; het bewust nadenken over de lange termijn, op doordachte wijze. In het bouwproces dient daarom naast het energie-aspect ook nagedacht te worden over de milieu-impact van de gemaakte keuzes, over het verder bouwen op een bestaand (cultureel) verleden, over circulariteit en herbruikbaarheid van materialen en gebouwen, maar ook over de toekomst van wonen zelf.

Daarom streven wij ernaar om in onze ontwerpen vooral geïntegreerd te werk te gaan en al deze factoren samen af te wegen. Haalbaarheidsstudies toetsen de voor- en nadelen van uiteenlopende scenarios voor eenzelfde ontwerpvraag reeds in het vroegste stadium voor al deze factoren ten opzichte van elkaar af. De technische partners (EPB-adviseur, …) worden reeds van in het begin in het ontwerpproces betrokken om zo het ontwerp op een intelligente manier af te stemmen op een efficiënte energiehuishouding. Er wordt in dit kader steeds gestreefd naar de hoogste score binnen de grenzen van de (financiële) mogelijkheden.
Op het punt van materiaalgebruik gaan we in onze ontwerpen bewust op zoek naar materialen met een lage impact/ecologische voetafdruk en hergebruik van materialen. Duurzaam hoeft niet duur te zijn.

Ten slotte onderzoeken we in ons reeds diverse portfolio de mogelijkheden van intelligente woonvormen. In de toekomst wordt wonen in stedelijke omgevingen immers vermoedelijk steeds meer compact wonen waarbij het leven zich zal afspelen in nieuwe woonformules die het klassieke patroon doorbreken. We denken daarbij aan zorgwoningen, kangoeroewoningen, co-housing maar ook flexibele woningen (nieuwe samengestelde gezinnen met fluctuerende bezetting), slimme woningen (verticaal wonen in een smalle en hoge woning op een miniscuul perceel), faseerbare woningen (transformatie toelaten voor levenslang wonen), enzoverder.

Wij zijn van overtuiging dat duurzaamheid betekent dat we bouwen voor vele levens. Dit betekent dat het gebouw zich als verzameling van materialen zo moet gedragen dat de levensduur lang en zuinig is, en wanneer het moment er komt, de materialen maximaal toelaten zich terug in de grondstoffenstroom te voegen. Ook betekent dit conceptueel bouwen voor meerdere levens. Monumenten van honderden jaren oud laten zich nog steeds, soms met kleine interventies, mooi herbestemmen, terwijl vele gebouwen uit de late 20e eeuw reeds tegen de vlakte gaan. We zijn ervan overtuigd dat gebouwen niet alleen op maat van hun huidige gebruikers moeten worden ontworpen, maar dat ze het ook moeten toelaten om blijvend gebruikt te worden, door gebruikers die we nu nog niet kennen, voor gebruiken die we nu nog niet kennen. De wereld verandert heel snel, ons patrimonium moet hiermee kunnen omgaan. Duurzaamheid in materiaal en plan dus, om te tijd het hoofd te bieden.

Erelonen: een goede architect verdient zichzelf terug

Het afstemmen van ambities en verwachtingen is belangrijk. De kwaliteitsverschillen tussen ogenschijnlijk gelijkaardige producten of diensten kan wel eens sterk verschillen. Vaak kan je daar ook een prijsverschil opmerken. Dit is normaal, voor eenzelfde ding zijn de ambities en verwachtingen tussen verschillende mensen ook gewoon verschillend. Dus het aanbod is divers.

Wij hebben ervoor gekozen om geen ‘bodem’ aan te bieden. Wij zijn geïnteresseerd in uw verhaal en dit kwaliteitsvol vertalen van begin tot einde. Wij gaan daarin een stuk verder dan andere architecten. Ons iteratief proces vraagt wat meer inspanning, maar levert alleen maar op als het een dergelijk belangrijk thema als je project aanbelangt. We werken onze dossiers heel ver uit om zoveel mogelijk verrassingen te vermijden. Ook voor (heel) kleine projecten. We staan er op de werf, geen twee keer, maar zoveel als nodig. Je moet geen dromen tekenen om dan af te haken wanneer ze gebouwd worden. Vaak leiden goedkope ‘vage’ dossiers tot zoveel meerkosten, dat het voordeel van het lager ereloon alweer uitgewist is. We gaan er volop voor. We zijn dus op zoek naar bouwheren die hier de meerwaarde van inzien. Bouwheren met dezelfde ambities en verwachting van kwaliteit, zorg en opvolging. Voor elk wat wils. Wij mikken hoog.

Dat betekent ook dat we niet de goedkoopste op de markt zijn. We zijn ook niet de duurste. De erelonen zijn bepaald door jaren van nacalculatie en staan dus (zelfs wetenschappelijk) in verhouding met ons bloed, zweet en tranen in jouw project. Denk even aan waspoeder. Als je zelf bij waspoeder - een item in je huis- al even stilstaat bij kwaliteit versus prijs; sta dan ook even stil als over je huis of ander project gaat. Of dit nu een tafel, renovatie, nieuwbouw, investeringsproject of masterplan is: wat een impact heeft dit wel niet op je?

We zeggen niet dat je voor ons moet kiezen ondanks dat we geen bodemprijzen hebben. We zeggen dat je voor ons moet kiezen als je dezelfde verwachtingen en ambities hebt als ons over je project. Als je ook hoog wil mikken. En ook hoog wil landen.

Biotoop.

Marge vormt een biotoop voor verschillende ontwerporganismes. Een netwerk van onderling verbonden maar ook autonome activiteiten, interesses en doelen. Samen vormen ze een holistisch geheel door interactie aan te gaan waar dat voordelen oplevert. Maar ze bewandelen ook deels hun eigen pad. Momenteel bestaat het biotoop uit drie organismen:

Marge: ontwerpbureau voor architectuur, design, masterplan en interventie

Hatch: coworking voor architectuur-gerelateerde beroepen

Redres: bureau voor kleinschalige restauratie van erfgoed