Reiken III (licht, zicht, anti-dicht)

Een herenhuis in Brussel, in de rand van de binnenstad, in een rustige straat waar het getoeter onverwacht plaats maakt voor mensen en gezinnen. De woning was ooit een dokterswoning, met een praktijk beneden en het woongedeelte boven. Een oude koetsdoorgang bracht je door een halfronde poort, doorheen de woning, naar de achtergelegen tuin. Maar zoals dat vaak gebeurde vroeger maakte grandeur geleidelijk plaats voor functionaliteit. De koetsdoorgang werd toegemetst en er tegenaan werd een aanbouw gezet met een donkere, gesloten kamer en een buitentoilet.
De woning bevindt zich in een dens bouwblok en heeft vandaag, mede dankzij de aanbouw, weinig functionele buitenruimte.

Het nieuwe gezin van vijf is van een nieuw tijdperk. Zij zoeken in de eerste plaats niet nog meer gebouwde ruimte, maar meer ademruimte; licht, zicht, anti-dicht. Meer Leegte, minder massa. We besluiten samen te gaan ontpitten. We ontpitten de buitenruimte en het huis, en we zorgen dat elke kamer in het huis er één is om echt te willen en kunnen zíjn. Wanneer je in de stad op zoek gaat naar licht, ga je niet de breedte op, maar de hoogte in. We helpen de woning uit haar winterslaap en graven ons een weg omhoog; doorheen vloerpakketten, doorheen tapijten, doorheen oude verflagen, tot we een ketting van vides gemaakt hebben van helemaal beneden tot helemaal boven, doorheen het dak.
Het nieuwe leven in de woning reikt naar boven; naar het licht. Het stapelt activiteiten boven elkaar en verbindt die met elkaar. Een bureauruimte, eetkamer en keuken op het gelijkvloers; verbonden door een vide met de leefruimte op het eerste. De leefruimte kijkt door het schemerend glas van de dressing naar boven, naar het tweede, waar de zon doorheen de koepels valt en de kinderen spelen op de overmaatse gang. En doorheen de grootste koepel tenslotte, leidt een nieuwe trap ons naar het grote dak, waar een moestuin en dakterras ons permanent toegang verlenen tot licht, frisse lucht, en doorzicht op de boomtoppen van de buurt. Overal in de woning zijn er doorzichten; doorheen muren, deuren, kasten, plafonds, die je een glimp geven van wat erachter ligt. Het dichte verlucht door leegte.

Een renovatie van een oud gebouw start nooit in het ijle, en dat maakt het zo bijzonder. Je krijgt een palimpsest in je schoot geworpen; een gebouw als een blad papier dat al meerdere keren beschreven is door de vorige gebruikers; herschreven, sommige delen werden gewist, andere toegevoegd, maar het originele blad is altijd onder de tekst blijven liggen. Zo ook bij deze renovatie onderzoeken we wat het blad is, en wat geschrift. We nemen weg wat niet bij het originele huis hoort (de toegemetste achtergevel met aanbouw, de verouderde keuken en badkamers, ...) en voegen enkel zaken toe die duidelijk nieuw zijn, maar het originele gebouw versterken. Licht valt nu tot diep in het huis op de originele binnendeuren, plankenvloeren en trappen. Doorheen heel het huis brengt nieuw schrijnwerk in dezelfde stijl orde en leesbaarheid: het zijn kasten, balustrades langs vides en een trap naar de wolken. De achtergevel krijgt een facelift; hij is nu een volwaardige gevel aan de nieuwe tuin. De achtergevel imiteert de voorgevel op een hedendaagse manier. In baksteen worden plinten, vensterbanken en lijstgoten nagebootst. Als een kleine broer, die wil leren van de grote, maar zelf iets toevoegt.

De oude koetsdoorgang is weer open nu, een robuuste betegelde strook die van de voordeur naar de tuin leidt, doorheen de keuken. Een nieuw huis, dat reikt naar de lucht, vanbinnen en vanbuiten, dat klaar is om een nieuw leven toe te laten.