Grondverzet

Het 14de district van Budapest doorsnijdend van west naar oost, baant de Rakos-kreek zich langzaam een weg van zijn bron naar het vervoegen van de Donau, verder binnenstads. In Zuglo is de Rakos-kreek er steeds, maar ze is ook voortdurend in beweging. Bescheiden als ze is, is ze louter op doortocht? Elke waterloop is steeds een soort van grens dat moet worden overbrugd of gekruist. Rakos is geen uitzondering. Ondanks een grens zijnde, snijdt ze niet echt het district op in specifieke, verschillende gebieden, eerder kuiert ze doorheen de verscheidene gebieden van Zuglo die er reeds lijken te zijn. En wat een rijke wandeling: een verlaten rangeerstation, groene residentiële buurten, grootstedelijke ontspanningsfaciliteiten en hoogbouw samenknopend. Getemd door stedenbouwkundige planning is de kreek zijn meanderende, slangachtige vorm verloren en legt ze deze wandeling vandaag de dag af in rechte lijnen, enkel een paar keren buigend op berekende wijze. Langsheen deze lijn verandert het landschap steeds, maar de lijn op zich blijft grotendeels dezelfde. Een nogal uniforme doorsnede dat zich door het district beweegt zonder al teveel topografie en lappen on- en ondergebruikte grond eraan grenzend, soms groot, soms maar enkele meters in breedte. De lijn, samen met zijn groene perimeter, is een plek van transit. De zaken zijn er in beweging, water, fietsers, trekkers; er is geen echte reden om hier te stoppen. Dit doorgangs-gevoel van de kreek lijkt niet zozeer te maken te hebben met een gebrek aan programma of functie. Er valt een heleboel zaken te doen op dergelijke ‘niet toegewezen’ plaatsen. (Waar heb jij je eerste sigaret gerookt?) Zonder twijfel hebben dit soort plaatsen steeds een groot potentieel. Eerder heeft het te maken met een gebrek aan ‘plek’. Er zijn geen punten op de lijn om op te stoppen. Er zijn geen punten die een bestemming op zichzelf worden, een plek om je fiets in het gras te gooien en ‘aan de kreek’ te zijn. Mensen aanzetten om halt te houden en werkelijk aan de kreek te zijn, dit zou het ontwikkelen zijn van de latente kwaliteit van deze subtiele en onderontwikkelde conditie.

De kreek als zijnde een uniforme lijn, zouden er punten kunnen worden ingebeeld die afwijken van deze uniformiteit met het doel bestemmingsplekken op zich te worden. Plekken om halt te houden voor een picknick tijdens je fietstocht. Ze zouden niet al te veel mogen afwijken, ze behoren tot het landschap van de kreek, ze maken er deel van uit en zijn niet iets anders. Aangezien de kreek geen echte topografie kent op de kreek-bedding na, kan topografie introduceren gebruikt worden om deze plekken te creëren. Putten graven en taluds, aarde opscheppen en het ergens anders terug ophopen, heuvels makend. Simpelweg grond in het rond bewegen om een plek te maken. Dieren doen dit al een eeuwigheid. Het is het landschap aanpassen met de elementen die er reeds zijn: taluds, gras en groen, de geul met het water een paar meter lager. Het is het onderzoeken van de minimum vereisten om een plek te maken. Dit is waarschijnelijk de simpelste manier om een ruimte te definiëren, dus uiteindelijk niet duur. In het bijzonder als je het ontwerp zo bedenkt dat grond altijd ter plaatse wordt verplaatst, evenveel grond opstapelend als je uitgraaft.

In een eerste fase hoeft niets te worden toegevoegd om deze plekken te laten werken. De enige details die er zijn, kunnen worden verfijnd: de taluds. Zachte inclinatie voor gebruik, bedekt met gras. Steilere inclinaties om naar te kijken, bedekt met kleurrijke bloemen en planten die de aarde samenhouden met hun wortels. Enkele elementen kunnen in een tweede fase worden toegevoegd. Een betonnen plaat verhoogt de flexibiliteit van het potentieel gebruik. Later nog een bank om op te zitten. Enkele standaard straatlantaarns markeren de plaatsen ’s nachts en maken ze tot veilige publieke plekken. Er wordt geen functie of programma toegevoegd, de plekken zijn veelzijdige micro-omgevingen die allerhande willekeurige, spontane of minder spontane evenementen accommoderen. De flexibiliteit is op zijn maximum, wat toelaat dat verschillende evenementen kunnen plaatsvinden op verschillende tijdsstippen. De constructie van één zo’n dergelijke plek kan gefaseerd gebeuren, met later toevoeging van ‘niet-natuurlijke’ elementen. Uiteindelijk is het een volledige familie van gerelateerde, maar verschillende ruimtes, wat gewoon kan beginnen met één site, het rakos-project in zijn geheel faserend. De variaties met dit apparatus zijn nagenoeg oneindig. Het is een apparatus dat kan worden toegepast langsheen de gehele lengte van de kreek. Hier worden vier specifieke ontwerpen gespecifieerd, elk op zich uniek gerelateerd tot de site, de volledige kwaliteit uit de site puttend. Fantastische plaatsen voor een familie-picknick of voor een pintje met je vrienden: Poort, Arena, Brug en Tuin.